آزمونهای خود شناسی
منبع :
۲۰ آزمون برای شناخت خود
نوشته : میشل و فرانسواز گوکلن
ترجمه : ساعد زمان
انتشارات ققنوس ( تهران ، خ انقلاب ، خ شهدای ژاندارمری ، شماره ۲۱٥ ، تلفن ٦٤۰۸٦٤۰ )
مقدمه
در مسیر تشریح و توجیه طبیعت انسانی ، کتابهای بسیاری به رشته تحریر درآمده است . معمولا این گونه کتابها به این سوال که « من که هستم » پاسخ می‌دهند . این است آنچه که یک انسان باید باشد ، و این روشی است که باید در شرایط مختلف در پیش گرفت .
این پاسخها واقعا به شکل گنگ و مبهمی مطرح می‌شوند ، زیرا هیچ انسانی دقیقا با یک الگوی کاملا طبیعی ایده‌آل ، منطبق نیست و ممکن است با هیچ یک از موارد ایده‌آل هم انطباقی نداشته باشد تا بتوان برای گرایشهای مختلف او توجیهی یافت . ما می‌توانیم در هر مورد روانشناسی ، مقدار کم یا زیادی از خصوصیات خویش را مشاهده کنیم ، ولی هرگز تمام اجزای تشکیل دهنده آن با ما یکسان نیست .
هر یک از ما خصوصیات شخصی بی‌شماری را در خود داریم که بخشی از آن ظاهر ، و بخش دیگر پنهان است . آگاهی از این خصوصیات شخصیتی ، نکته مهمی است و قابلیتها و تواناییهای شخصی و هوشی ما ، همیشه غنی‌تر از آن حدی است که تصور می‌کنیم . متاسفانه ، از دوران کودکی اطرافیان ما به غلط سعی می‌کنند شخصیت ما را به تعدادی از ترکیبات و اجزای انگشت شمار تقلیل دهند . به عنوان مثال : « او بچه آرامی است » ، یا : « این یکی سرکش و وحشی است » ؛ و با این روش ، می‌کوشند صرفا برای برای راحتی خود ، ما را در یک شخصیت کلاسه شده محبوس کنند . ولی این قضاوتها ، در اکثر موارد بر ظواهر بسیار سطحی پایه‌ریزی شده که چنین نتیجه‌گیری ، طبعا به هیچ وجه درست نیست . یک کودک ( یا یک بزرگسال) همیشه آرام و ملایم نیست و در برخی شرایط ، کاملا حالت تهاجمی به خود می‌گیرد و قطعا ، عکس این موضوع نیز در مورد کودکی که معمولا سرکش و وحشی است صدق می‌کند . قضاوتهایی که از سوی اطرافیان در این مورد اظهار می‌شود ، این اجازه را نمی‌دهد که بتوانیم از این طریق ، تنوع بسیار زیاد تواناییهای شخصیتی خود را بشناسیم .
بنابراین ، برای شناخت این توانائیها ، چه باید کرد ؟ آیا قضاوتهایی که در غالب موارد در مورد خودمان می‌شنویم ، باعث نمی‌شود که حصاری از پیشداوریها را ، که آزادی از آن کار دشواری است ، در اطراف خود به وجود آوریم ؟ کودکی که دائماً برای او تکرار شده بدجنس است ، گرایش به بدجنسی در او به وجود خواهد آمد . اما آیا می‌توانیم با استناد به این که اکنون وضعیت نامناسبی داریم ، از خروج این وضعیت نامناسب خودداری کنیم ؟
این کتاب ، می‌کوشد به هر کس کمک کند تا بتواند شخصیت خویش را دوباره برای خود تعریف کند .
سوالات مطرح شده در این کتاب ، تا حد امکان متعدد و متنوع است و در بیست پرسشنامه که هر یک جنبه‌های مختلفی از شخصیت را مورد بررسی قرار می‌دهد گنجانده شده است . برای تسهیل در پاسخ دادن و تسهیل در ارزش‌گذاری بر پاسخهای داده شده ، تعدادی پاسخهای خاص برای هر سوال ارائه شده است . شما باید یکی از پاسخها را انتخاب کنید و علامتی در مربع خالی جلوی آن بگذارید . گاهی اوقات ، انتخاب شما به سادگی انجام می‌گیرد ، و گاهی نیز انتخاب کار دشواری است . در این صورت ، از میان پاسخهای مطرح شده ، موردی را انتخاب کنید که نسبت به بقیه ، از آن کمتر بدتان می‌آید ! اگر در مورد خاصی واقعا نمی‌توانید تصمیم بگیرید ، از پاسخ دادن صرفنظر کرده و به سوال بعدی بپردازید . در این حالت ، گرچه تعداد پاسخهای شما کمتر است ، ولی در عوض اعتبار پاسخها بیشتر خواهد بود .
در مورد تعداد پاسخهای خود وسواس به خرج ندهید . یکی از دوستانم ، به دخترش که برای امتحانات نهایی سال آخر دبیرستان آماده شده بود می‌گفت : « اگر می‌خواهی در امتحان موفق شوی ، اول خودت را متمرکز کن ، بعد خوب فکر کن و آن وقت ، هر چه دلت می‌خواهد بنویس !» شاید این دستورالعمل ، به نظر شما مضحک باشد ، ولی در اعماق آن حقیقت بزرگی نهفته است . پس از آنکه برای فهمیدن مفهوم سوال کاملا متمرکز شدید ، باید به الهامات درونی خود اجازه بروز بدهید . این الهامها ، بر حسب شرایط مقطعی ، ممکن است متغیر باشد . برای در نظر گرفتن این عامل ، هر پرسشنامه به گونه‌ای تنظیم شده که سوالهای اساسی را از جنبه‌های گوناگون چندین بار مطرح می‌کند . بنابراین ، هر پاسخ به تنهایی اهمیت ناچیزی دارد . آنچه ممکن است به طور اتفاقی پاسخ داده شود ، به خاطر تنوع زیاد سوالات ، ترمیم و حتی گاهی اوقات ، گم می‌شود . بنابراین ، نگران تناقضهای احتمالی یاحالت تخمینی پاسخها که دقیقا با آنچه مورد نظر شماست ، تطابق ندارد ، نباشید . به تدریج ، این پاسخها یک مجموعه و ساختار به هم پیوسته را ایجاد می‌کند که اجزای آن با یکدیگر هماهنگ است .
آیا میتوان خویشتن را شناخت ؟
یکی از متخصصین روانکاوی در پاسخ به این سوال قدیمی می‌گوید : « صرف اینکه همیشه این مساله به عنوان یک موضوع امکانپذیر (علیرغم مشکلات آن) مطرح شده است ، مایه دلگرمی است . مسلما، برخی از قسمتهای تشکیل دهنده ما پنهان است ، و البته خو ما هم دوست نداریم به آنها اعتراف کنیم . »
البته تنها هدف این پرسشنامه‌ها ، روشن کردن قسمت آگاهانه شخصیت است و برای دسترسی به شخصیت ناخودآگاه فرد ، باید از روشهای دیگری استفاده کرد . در صورتی که شخص مورد سوال صادقانه برخورد کند ، پرسشنامه روش موثری محسوب می‌شود که قبلا امتحان خود را داده است . و چرا نه ؟ چرا نباید صادقانه برخورد کنید . شما منحصرا برای خودتان تلاش میکنید و نباید نگران باشید که شخص دیگری از این مسائل آگاه است . بخش مهمی از بیست تستی که در این کتاب مطرح شده ، قبلا در مجلات روانشناسی به چاپ رسیده است .ااین سوالها قبلا مورد بررسیهای گوناگون قرار گرفته و بر حسب تجربیات گوناگون اصلاح شده است .
از آن جمله ، این سوالات امتحان نهایی خود را روی یک گروه پنجاه نفری زن و مرد ، در سنین و شرایط مختلف گذرانده است . تستها ، از نکات مبهم و گنگ خالی شده و من امیدوارم رضایت شما را جلب کند .
تنها یک نکته باقی می‌ماند ، و آن این است که سعی در بررسی خود ، و قضاوت در مورد خویشتن کار دشواری است . بر حسب نوع شخصیت ، هر یک از ما به موانعی بر می‌خوریم که ممکن است تاثیر این پرسشنامه‌ها را کاهش بدهد . شاید تشریح این موانع ، به شما کمک کند تا از برخورد با آنها احتراز کنید :
بی‌صبری
برای اینکه بتوانید به خوبی در مورد خویش قضاوت کنید ، باید بررسیهای انجام شده در رابطه با جنبه‌های مختلف شخصیتی شما کاملا واضح باشد . به همین دلیل ، پرسشنامه‌های مطرح شده طولانی است و ممکن است تعدد پاسخها شما را کلافه و بی‌حوصله کند که در نتیجه ، بدون دقت به سوالها پاسخ دهید و بدون مطالعه دقیق مراحل پی در پی استفاده از کتاب ، آن را تمام کنید .
به این بی‌صبری در برابر سوالات زیاد، توجه نکنید . تک‌تک سوالات را بدون آنکه زیاد به خود فشار آورید پاسخ دهید و مطمئن باشید که زمان تجزیه و تحلیل نیز فرا خواهد رسید . ولی هیچ چیز ، مانع شما نمی‌شود که این بیست پرسشنامه را بر حسب نظمی که دوست دارید انتخاب کنید ، تا از این طریق ، توجه و علاقه شما بیشتر شود .
روشنفکرمآبی
گاهی اوقات ، هوش به شکل زودرسی وارد صحنه می‌شود . گویی این خصیصه ، نگران است که چیزی در شما اتفاق بیافتد و سهمی از آن به او اختصاص داده نشود . جنبه عقلایی و منطقی داده ، و اولویت بخشیدن به این دو خصیصه ، می‌تواند شما را نسبت به سوالات مطرح شده ، بدبین کند ، تا حدی که از پاسخ دادن به شکل خودجوش به آنها خودداری کنید . به این نگرانی توجه نکنید (حتی اگر با کسب شناخت بهتر از طریق این تستها ، در مورد تواناییهای خویش دچار تردید می‌شوید) . به خاطر داشته باشید که « کسی که هیچ ریسکی نمیکند ، هیچ چیز ندارد ! » . سعی کنید با دید یک « سرگرمی » این کار را انجام دهید ، نه اینکه در پاسخ به هر سوال ، واکنشهای عالمانه از خود نشان بدهید .
حساسیت بیش از حد ( خودشیفتگی)
افسانه باستانی نارسیس ، داستان چوپان یونانی‌ای است که عاشق تصویر خود شد و سرانجام ، در آبهایی که تصویر او در آن افتاده بود ، غرق شد . در هر یک از ما نیز ، میل به تماشای عاشقانه تصویری ایده‌آل از خود ،که دوست داریم آن را با پاسخ دادن به این تستها به دست آوریم ، وجود دارد . اما آیا به راستی پرسشنامه‌های این کتاب ، تصویر شخصیت شما را به همان زیبایی که دوست دارید ، ارائه می‌دهد ؟ آیا پاسخ دادن به این سوالات ، خودشیفتگی شما را ارضا می‌کند ؟ در این مورد خاص ، برای شما متاسفم زیرا احتمال وقوع چنین حالتی ، بی‌نهایت کم است . برعکس ، به احتمال قوی ، شما به نکات منفی کوچکی برخورد میکنید که معمولا آنها را نادیده گرفته‌اید . به هر حال ، آیا بهتر است رودررو ، و با اخلاقی خوش به آنها نگاه کنید ؟ یا اینکه واقعیت وجود خویش را پشت پرده‌ای از دروغهای کوچک زیبا و تکراری پنهان سازید ؟ به خویشتن بقبولانید که چنین ظاهرسازی ، فقط توهمی در شما ایجاد می‌کند و این را بپذیرید که برای اطرافیان ، نزدیکان و خانواده خود ، همیشه یک « فرشته » محسوب نمی‌شوید ، بلکه گاهی اوقات ، کمی هم « دیو » جلوه میکنید . این واقعیت ، چاشنی زندگی شما ، و تاکیدی بر شخصیت شماست . بنابراین ، از بررسی دقیق نقاط ضعف خویش نترسید و خود را با لذت بردن از یک خودشیفتگی ایده‌آلیستی از شخصیت خویش ارضا نکنید .
در این کتاب ، جاده شناخت خود ، نیاز به صراحت زیاد ، درونی بودن پاسخها ، و پشتکار در مسیر تجزیه و تحلیل دارید . بدون آنکه بیش از حد به دفاع از خود فکر کنید ، به این بیست پرسشنامه « حمله ور » شوید و تنها در پایان کار ، و هنگامی که تجزیه و تحلیل کلی انجام شد ، به فکر برنامه‌ریزی باشید . زیرا در آن هنگام است که شما ، تمام عناصر مورد نیاز خود را که در طول این بررسی جالب به دست آورده‌اید ، در اختیار دارد .
تست روانشناسی رنگها
• این برنامه بر اساس کتاب روانشناسی رنگها نوشته دکتر ماکس لوشر ترجمه خانم ویدا ابی زاده چاپ شده توسط انتشارات دُرسا ( تهران ، خ انقلاب ، جنب سینما سپیده ، کوچه اسکو ، شماره ۱٦ طبقه همکف ) تهیه شده است .
• یک رنگ به تنهائی بیانگر شخصیت نیست بلکه در انتخاب گروه‌ها و زوج‌های رنگ است که شخصیت افراد تحت آزمایش کاملا نشان داده می‌شود .
• شرایط روحی و جسمی افراد را قبل از آزمایش رنگ نیز باید به حساب آورد ، زیرا امکان دارد که افراد در شرایط متفاوت ، انتخاب‌های مختلف داشته باشند .
• جنبه نسبی بودن نتایج آزمایش را باید همواره به خاطر سپرد زیرا انسان موجودی ناشناخته است .
• این آزمایش کاملا جنبه روانشناسی و روانکاوی داشته و نباید آنرا در ردیف آثار سرگرم‌کننده و غیر علمی که در زمینه طالع بینی و نظایر آن منتشر شده است دانست .
◊ انجام آزمایش
• به مربع‌های رنگی زیر نگاه کنید و رنگی را که بیشتر از سایرین دوست دارید انتخاب کنید . در انتخاب رنگ دلخواه سعی نکنید که آنرا با رنگ چیز دیگری نظیر پارچه ، مبلمان ، اتومبیل سواری ، تیم مورد علاقه فوتبال و غیره مقایسه کنید بلکه فقط آنرا به عنوان یک رنگ مورد علاقه‌تان برگزینید .
• سپس به رنگهای باقیمانده نگاه کنید و رنگی را که بیشتر مورد علاقه شماست انتخاب کنید و این عمل را در مورد سایر رنگهای باقیمانده نیز ادامه دهید .
• بعد از انتخاب اول باید یک بار دیگر رنگهای مورد علاقه خود را انتخاب کنید . عملا سعی نکنید که انتخاب اول رنگها را به خاطر بیاورید و یا به همان ترتیب اول انتخاب کنید در عین حال عمدا تلاش نکنید تا آنها را فراموش نمائید ، بلکه در انتخاب رنگها طوری رفتار کنید که گوئی آنها را برای اولین بار می‌بیند . توصیه می‌شود بین دو انتخاب یک دقیقه فاصله اندازید .
|
|
|
تصورات غلطی که منجر به شکست و ناکامی در بدو پیدایش یک رابطه می گ
مقاله زیر توسط صحرا خانم برای ما ارسال شده که ازشون تشکر می کنم:
بـرخـی تـصورات غـلــط در بدو آشنایی و شکل گیری رابطه می تـواند منجر به شکست و ناکامی گردد از جـمـله آنـهـا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- شمـا تـصـور می کنـیـد تنها به صرف آنکه شریک خود را دوست دارید میتوانیـد وی را به دلخواه خودتان تغییر دهید.
2- شما تصور میکنید خواسته و امیال شما همان خواسته و امیال شریک جدیدتان میباشد.
3- شما تصور می کـنـیـد عشـق و رابــــطه جاودانه است:مادامی که من عاشـق شریک زندگی خود باشم و انـرژی،پول و وقت خود را برای وی مصروف دارم، او نیز همیشـه درکنار من خواهد ماند.
4- شما تصور میکنید همواره شریک زندگیتان می باید در دسترس و فریاد رس شما باشد. حتی اگر شما در بدترین شرایط و سطح در زندگی باشید. چون فداکاریهای بسیاری در حق وی روا داشته اید.
5- شما تصور میکنید شریک زندگی شما مسئول شادی، خوشبختی و آرامش در زندگی شما میباشد.
تمام تصورات فوق اشتباه میباشد. اکنون به نکات زیر برای هر چه موفقیت آمیز گشتن رابطه جدیدتان به دقت توجه کنید:
1- شما قادر به تغییر دادن فرد دیگری نمیباشید. شما تنها قادرید خودتان را تغییر دهید که چگونه با تحولات پیرامون خود کنار بیایید. آیا شما میخواهید که شریک شما همان شخصیت و ماهیت اصیل خود را حفظ کند و یا آنکه کسی باشد که خود مایل به آن نیست؟
2- عشق و رابطه عبارت است از: برآورده ساختن دو جانبه نیازها. ممکن است در مواقعی شریک شما در شرایط روحی نامساعد قرار گیرد و تمایلی نداشته باشد که شما در کنار او باشید و به تنهایی نیاز داشته باشد. این واقعیت را بپذیرید. عشق تبادل انرژی میان دو انسان است.
3- بطور طبیعی ما همگی به سمت فردی گرایش می یابیم که از ارتعاشات انرژی بالاتری نسبت به ما برخوردار باشد. بنابراین کسی که غرغرو، بد خلق، دمدمی مزاج، پرخاشگر، کینه توز و خودخواه باشد طبعا ما را جذب خود نمیکند. بر عکس فردی که بشاش، سرحال، شاد، و برخوردار از اعتماد بنفس و خودباوری بالا و سالمی باشد ما را مجذوب خود خواهد ساخت.
4- شادی و خوشبختی یک حالت ذهنی میباشد که ما مختار به انتخاب آن میباشیم. تمام شادیها و رنجها و اندوهها توسط خود شما خلق میگردند و از خارج شما و یا توسط دیگران سرچشمه نمیگیرند. بنابراین شریک خود را مسئول خوشبخت ساختن خودتان ندانید. خلاصه شما نباید برای برآورده سازی نیازهای احساسی خود به شریک خود وابسته باشید. تنها این شما هستید که مسئول احساسات خود و خلق لحظات مثبت و شیرین در زندگی خود میباشید.
5- منتظر شریک زندگی ایده آل برای آغاز یک رابطه نباشید. و یا آنکه از شریک خود انتظار کامل بودن نداشته باشید. ممکن است روزی شریک شما دست به عملی زده و یا حرفی بزند که سبب رنجش، خشم و نا امیدی در شما گردد. اما بدانید که هیچکس کامل نیست حتی شما. بنابراین منصفانه جایز الخطا بودن انسانها را بپذیرید.