در شهرستان ماکو صنعت گردشگری ، با وجود موقعیت مناسب جغرافیایی و وجود مواهب طبیعی ، فرهنگی ، هنری ، تاریخی و مذهبی به علاوه داشتن انواع جاذبه های قابل عرضه به بازار گردشگری ، به هیچ وجه جایگاه واقعی خویش را نیافته است و درآمد شهر ما از این بابت بسیار ناچیز است. بطوریکه در سال جاری از 55 میلیون مسافری که به مسافرتهای نوروزی رفتند بر اساس آمارهای موجود سهم آذربایجان غربی 18 هزار مسافر بوده که تقریبا 32 صدم درصد میباشد که البته سهم ماکو در این میان نزدیک به صفر است. در حالیکه با توجه به توان توریستی بالقوه و بالفعلی که در این شهرستان وجود دارد ، میتوان این رقم را با اندکی تلاش به 2 الی 3 درصد افزایش داد که در اینصورت باعث رونق اقتصادی شهر خواهد شد. بدیهی است جذب گردشگر مستلزم داشتن تاسیسات اقامتی و پذیرایی مناسب نیز هست که امید است با همت مسئولین نواقص موجود رفع گردد. خوشبختانه اخیرا در روستای زیبا و ییلاقی باغچه جوق مجموعه ای از تاسیسات پذیرایی مناسب توسط یکی از مهندسین خوش ذوق شهرمان ایجاد شده که درحد توان امکانات لازم را با شرایط مطلوب در اختیار گردشگران میتواند قرار دهد و اما جاذبه های گردشگری شهرستان ماکو را میتوان به سه بخش تقسیم کرد: 1- جاذبه ها و چشم اندازهای طبیعی: وجود کوههای سر به فلک کشیده ، دور نمای زیبا و جذاب آغری ، دره مصفا و سرسبز روستای رند معروف به (( سو دره سی )) ، دره باغی قلعه جوق ، منطقه ییلاقی قره خاچ ، سواحل دریاچه های پشت سدهای بارون و شهید جواد قنبری ، بزرگترین کلاهک سنگی جهان در ضلع شمال شهر ماکو ، آبشار دهستان آئاجیق واقع در روستای عرب دیزج ، رودخانه پر آب زنگبار ، روستای زیبای قلعه جوق که در دامنه کوه سبد قرار گرفته و از پایین دست آن رودخانه پر آب و خروشان زنگبار می گذرد ، دیواره سنگی رودخانه زنگبار که گویی دست طبیعت با سنگهای آذرین دیواره ای مستحکم ساخته تا از طغیان و سرکشی آن جلوگیری نماید ، آبهای معدنی موجود در منطقه که مصارف پزشکی دارند مانند: آب معدنی گازدار روستای طهماسب کندی ( روستای ییلاقی ) ، آبهای گرم باشکند ، چالدران و شوط ، رودخانه پر آب و تاریخی و مرزی ارس ، دریاچه پشت سد ارس با پارک جنگلی آن و چشمه های جوشان و خروشان شهر بازرگان که سرچشمه رود قره سو میباشد واقع در پایین دست شهر که از دل سنگهای آذرین می جوشند و زیستگاه پرندگان مهاجر می باشند و ... با وجود این منابع طبیعی و چشم اندازها ، شهر ما می تواند در جذب گردشگر نقش بسیار فعالی را ایفاء کند. 2- جاذبه های تاریخی ، فرهنگی و هنری: وجود کاخ سردار در دامنه کوه چرکین و در داخل باغ مشجر و مصفای یازده هکتاری باغچه جوق ، عمارت کلاه فرنگی ، دخمه سنگی متعلق به اورارتورها واقع در روستای سنگر معروف به (( فرهاد دامی )) ، پل تاریخی بشگوز ، بقایای قلعه معروف به قلعه قبان همراه با سنگ نوشته آن متعلق به عصر شاه عباس صفوی ، در زیر کلاهک سنگی شهر ماکو ، بقایای شهر تاریخی بسطام ، وجود ابزارآلات کارگاه روغن کشی قدیمی در کنار کلیسای طاطائوس ، می تواند باعث جذب توریسم و شکوفایی اقتصادی شهر شود. 3- جاذبه های دینی و مذهبی: مسجد تاریخی حضرت ابوالفضل مشهور به (( گوی مسجد )) واقع در زیر بزرگترین کلاهک سنگی جهان ، وجود اجاق حضرت ابوالفضل در قره ضیاءالدین ، کلیسای طاطائوس واقع در دشت وسیع و حاصلخیز و تاریخی چالدران که شهرت جهانی دارد ، کلیسای ننه مریم در روستای زیبا و ساحلی بارون که مشرف به دریاچه سد می باشد ، از عوامل جذب گردشگر محسوب می شوند. مشکلات و تنگناهای صنعت گردشگری شهرمان ، کمبود امکانات مالی برای توسعه و تجهیزات مورد نیاز در صنعت گردشگری ، عدم امکانات اقامتی و رفاهی و عدم وجود سرویسهای بهداشتی مناسب در شهر بخصوص عدم معرفی امکانات بالقوه و بالفعل گردشگری می باشد که امید است متولیان امر با بر طرف کردن این نواقص و با تهیه بروشورها ، عکس و ... معرفی آن در سطح کشور بتواند در جهت جذب توریسم و شکوفایی اقتصاد شهرمان گامهای موثری بردارند.( رضا ابراهیم نژاد )